اثرات زیست محیطی در توسعه آینده شهری چیست؟
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۵۱۹۴۶
باشگاه خبرنگاران توانا؛ اسماعیل دهقان: شهرهای آینده با اتخاذ شیوه‌های پایدار، اولویت‌بندی بهره‌وری منابع و در نظر گرفتن پیامدهای زیست‌محیطی توسعه شهری، می‌توانند اثرات منفی بر استخراج مواد خام را کاهش داده و به ایجاد آن کمک کند. از تاثیرات بر محیط‌زیست و آب و هوا گرفته تا تغییر پوشش زمین و زیستگاه‌ها، رشد شهری موجب تغییرات جهانی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سیر تحول مواد اولیه در ساخت و ساز
از بعد تاریخی، انتخاب مواد اولیه برای ساخت و ساز شهری بسته به عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، در دسترس بودن محلی، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و ترجیحات فرهنگی متفاوت بوده است. چوب، سنگ، خاک، بتن، فلزات، شیشه و مواد مصنوعی شیمیایی در ساخت و ساز شهری به کار می‌رفته است.
چوب یکی از اولین و پرکاربردترین مصالح ساختمانی بوده و از لحاظ تاریخی زیادت فراوانی داشته و کار کردن با آن آسان بود و آن را برای سازه‌های مسکونی و کم ارتفاع محبوب می کرد. سنگ‌هایی مانند سنگ آهک، گرانیت و مرمر، هزاران سال است که در ساخت و ساز، به‌ویژه برای ساختمان‌های تاریخی و بادوام مانند معابد، قلعه‌ها و دیوارها استفاده می‌شود. مواد بر پایه رسی، از جمله گل، آجرهای سفالی پخته، و کاشی‌های سفالی، به‌طور گسترده در مناطق مختلف در سراسر جهان استفاده شده‌است. آنها به‌ویژه برای ساخت و ساز در مناطق فاقد منابع سنگ طبیعی محبوب بودند. با ظهور بتن مسلح در اواخر قرن ۱۹ انقلابی در شیوه‌های ساخت و ساز ایجاد شد؛ ترکیب بتن با آرماتورهای فولادی، ایجاد سازه‌های قوی، همه کاره و بادوام امکان‌پذیر می کند. فلزات مختلفی مانند آهن، فولاد، آلومینیوم و مس در ساختمان سازی استفاده می شود. تولید شیشه با کیفیت بالا امکان ایجاد پوشش‌های شفاف ساختمانی، تأمین نور و بهبود زیبایی در ساخت و ساز شهری را فراهم کرده است. با پیشرفت تکنولوژی، مواد مصنوعی مانند پلاستیک، پلیمرها و کامپوزیت‌ها در کاربردهای ویژه ساختمانی محبوبیت پیدا کرده‌اند. اینها شامل موادی مانند فایبرگلاس، پی وی سی و پلیمرهای تقویت شده با الیاف است. چنین برداشت می شود با تحول تاریخی در شهرها عناصر سازنده نیز متحول شده اند و به مواد خام های جدید برای ساخت ساز همواره افزوده شده است.
۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی در شهرهای جهان
شهرها از دیرباز به‌عنوان موتورهای رشد و توسعه اقتصادی شناخته‌شده‌اند. شهرها با اقتصادهای پر جنب و جوش، صنایع گوناگون و تمرکز منابع و زیرساخت‌ها، نقشی اساسی در تولید ناخالص داخلی جهانی ایفا می‌کنند. توجه به این نکته مهم است که بهره اقتصادی شهرها در کشورها و مناطق متفاوت است و کشورهای توسعه یافته معمولا نسبت بیشتری از تولید ناخالص داخلی خود را در شهرها تولید می‌کنند که انعکاس دهنده شهرنشینی و صنعتی شدن پیشرفته آنها است. از سوی دیگر کشورهای رو به پیشرفت ممکن است بهره بیشتری از تولید ناخالص داخلی خود را از مناطق روستایی داشته‌باشند، جایی که کشاورزی و سایر بخش‌های اولیه نقش مهمی دارند. اما به‌طور کلی شهرها حدود ۸۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهند. برای درک این رقم باید توجه داشت که با ۱ درصد از تولید ناخالص داخلی در جهان می‌توان تا سال ۲۰۳۰ امنیت آبی تمام بشر در زمین را تامین کرد. شهرها با محیط‌های پویا، تمرکز منابع و استعدادهای متنوع، نوآوری، تجارت و بهره وری را هدایت می‌کنند. همان گونه که شهرنشینی همچنان در حال رشد هستند، بدیهی است که نقش حیاتی شهرها در شکل دادن به اقتصاد جهانی و تقویت توسعه پایدار خواهند داشت.
نرخ بالای مصرف انرژی در شهرها
با گسترش شهرها به‌صورت افقی و عمودی، تقاضای بیشتری برای مصالح ساختمانی وجود دارد. آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها، جاده‌ها و توسعه‌های زیرساختی به مقادیر زیادی مواد خام نیاز دارند که منجر به افزایش استخراج و تولید آنها می‌شود. رشد سریع مناطق شهری منابع طبیعی مانند الوار، شن و ماسه و شن را از میان برداشته است. از سوی دیگر جنگل زدایی برای اهداف ساخت و ساز منجر به از بین رفتن اکوسیستم‌های مهم می‌شود، در حالی که استخراج بیش از اندازه شن و ماسه میتواند منجر به افزایش فرسایش و آسیب به بستر رودخانه‌ها شده است و مناطق شهری به‌دلیل نرخ بالای مصرف انرژی از کانون های مصرف در سطح جهان به شمار می روند. همچنین استخراج، فرآوری و حمل و نقل مواد خام به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد که چنین تقاضای انرژی منجر به افزایش مصرف سوخت فسیلی و اثرات زیست محیطی مرتبط می‌شود.
مناطق شهری به‌دلیل ساخت و ساز، بازسازی و فعالیت‌های تخریبی، مقادیر قابل توجهی زباله تولید می‌کنند که دفع مواد زائد از محل‌های ساخت و ساز به محل‌های دفن زباله را می‌افزایند و محیط‌زیست را بیشتر زیر فشار قرار می‌دهد. تولید مواد خام اغلب شامل فرآیندهای صنعتی است که آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای را در جو آزاد می‌کند. استخراج مواد خام، مانند استخراج فلزات یا استخراج سنگ، میتواند باعث آلودگی‌هوا و آب نیز شود و بر سلامت انسان و اکوسیستم تاثیر گذارند. شهرها معمولا به‌دلیل تاثیر جزیره گرمایی شهری دمای بالاتری نسبت به مناطق روستایی اطراف دارند. همچنین به‌کارگیری مصالح ساختمانی مانند بتن و آسفالت با جذب و حفظ گرما به این اثر کمک می‌کند و چالش‌های مرتبط با آب و هوا را تشدید خواهد کرد.
یافته های منتشر شده؛ ارتباط ساخت و ساز با محیط‌زیست
در این باره بر پایه مطالعه در سال ۲۰۱۹ توسط اسمیت انجام‌شده، آمده است که یکی از اثرات اولیه افزایش تقاضا برای مواد اولیه در صنعت ساختمان، جنگل زدایی است. بخش ساخت و ساز به‌شدت به چوب برای اهداف مختلف از جمله داربست مصالح ساختمانی و قالب متکی است. در نتیجه مناطق وسیعی از جنگل‌ها برای برآورده کردن این تقاضا پاک‌سازی می‌شوند که منجر به جنگل‌زدایی قابل توجهی می‌شود. جنگل زدایی تقریبا ۱۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی را به خود اختصاص می‌دهد و آن را عامل مهمی در تغییرات آب و هوایی می‌کند.
جنگل زدایی نه‌تنها اکوسیستم‌ها را مختل می‌کند، بلکه باعث از بین رفتن تنوع زیستی نیز می‌شود. جنگل‌ها زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری متعددی هستند که بسیاری از آنها در معرض خطر انقراض هستند. روزنزوایگ معتقد است تخریب زیستگاه آنها به‌دلیل جنگل زدایی این‌گونه‌ها را در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرد و همچنین از دست دادن تنوع زیستی میتواند پیامدهای طولانی‌مدتی از جمله اختلال در زنجیره غذایی و بی‌ثباتی اکوسیستم‌ها داشته‌باشد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ توسط کورونئوس درباره ارتباط ساخت و ساز و محیط‌زیست گفته شده که صنعت ساخت و ساز به تولید انواع مختلفی از آلودگی معروف است که نگرانی‌های زیست محیطی را تشدید می‌کند. استخراج و فرآوری مواد خام آلاینده‌ها را وارد خاک و آب هوا می‌کند. به‌عنوان مثال، تولید سیمان که یک ماده کلیدی در ساخت و ساز است، مقادیر زیادی دی‌اکسید کربن را در اتمسفر آزاد می‌کند که به گرمایش جهانی افزوده می شود.
افزون بر این طبق مطالعات پرفسور لی در سال ۲۰۲۰ تاکید شده؛ فعالیت‌های ساختمانی اغلب شامل به‌کارگیری مواد شیمیایی خطرناک مانند حلال‌ها و چسب‌ها می‌شود. حمل و دفع نادرست این مواد میتواند منجر به آلودگی آب و آلودگی خاک شود و خطراتی برای سلامت انسان و محیط‌زیست ایجاد کند. سایت ساخت‌وساز آلوده می‌توانند منجر به شست شوی مواد سمی در آب‌های زیرزمینی شوند که باعث آسیب طولانی‌مدت زیست‌محیطی خواهد شد.
افزایش تقاضا برای مواد خام در صنعت ساخت و ساز همچنین بر منابع طبیعی فشار وارد و منجر به تخلیه آنها می‌شود. ساخت و ساز به مقادیر زیادی مواد از جمله شن ماسه و فلزات نیاز دارد. تورس معتقد است که شن و ماسه به‌طور ویژه یک منبع حیاتی است که در تولید بتن استفاده می‌شود، اما استخراج آن منجر به تخریب محیط‌زیست و حتی کمبود ماسه در برخی مناطق شده‌است.
گارسیا الیوارس می‌گوید استخراج فلزات مانند آهن و آلومینیوم نیز پیامدهای زیست محیطی قابل توجهی دارد. فرآیند استخراج شامل تخریب زیستگاه‌ها در فرسایش خاک و انتشار مواد سمی در محیط را افزایش می دهد. افزون بر این، طبیعت انرژی‌بر معدن به انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند و تغییرات آب و هوایی را تشدید خواهد کرد.
رفتار آینده شهری
افزایش تقاضا برای مواد اولیه در صنعت ساختمان اثرات عمیقی بر محیط‌زیست دارد. آلودگی جنگل زدایی و کاهش منابع از جمله پیامدهای بزرگ مرتبط با این تقاضای روبه‌رشد است. برای صنعت ساخت و ساز بسیار مهم است که شیوه‌های پایدارتری را اتخاذ کند تا ردپای زیست محیطی خود را به حداقل برساند. اجرای شیوه‌های ساخت و ساز کارآمد از نظر منابع مانند به‌کارگیری مواد بازیافتی، بهینه سازی کاربردی مواد و اتخاذ شیوه‌های پایدار میتواند به کاهش تقاضا برای مواد خام کمک کند.
پذیرش اصول اقتصاد دایره‌ای، تمرکز بر بازیافت، استفاده مجدد و استفاده مجدد از مواد، میتواند تولید زباله و استخراج مواد خام جدید را به حداقل رساند. از سوی دیگر به‌کارگیری مصالح ساختمانی سازگار با محیط‌زیست، مانند جایگزین‌های چوبی برای بتن، ترویج طرح‌های کارآمد در مصرف انرژی، و اجرای شیوه‌های ساختمان سبز، میتواند اثرات زیست محیطی مناطق شهری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برنامه ریزی شهری کارآمد میتواند نیاز به زیرساخت‌های بیش از اندازه را کاهش دهد و شهرهای فشرده را ارتقا دهد؛ با این تعبیرکه فاصله بین مناطق مسکونی، تجاری و تفریحی را به حداقل می‌رساند و در نتیجه تقاضا برای مواد خام را از این رو کاهش دهد. تغییر به‌سمت منابع انرژی تجدیدپذیر برای تامین انرژی، استخراج، تولید و حمل و نقل مواد خام میتواند اثرات زیست محیطی مناطق شهری را در نهایت به گونه محسوسی کاهش دهد.
پایان پیام /
منبع: فارس
کلیدواژه: توسعه پایدار محیط زیست تولید ناخالص داخلی گازهای گلخانه ای اثرات زیست محیطی تقاضا برای مواد مصالح ساختمانی ساخت و ساز ساخت و ساز مقادیر زیادی جنگل زدایی قابل توجهی مواد اولیه مناطق شهری صنعت ساخت محیط زیست برای ساخت مواد خام کاهش دهد آب و هوا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۵۱۹۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هنرمندان برای حل مشکلات زیست‌محیطی پای کار آمدند
به‌گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز بوشهر، در نشست میان رشته‌ای به مناسبت هفته هنر انقلاب با حضور اقشار مختلف هنرمندان ازجمله خبرنگاران، نویسندگان، شاعران، عکاسان و همچنین کارشناسان محیط زیست استان بوشهر، ضمن اکران خصوصی مستند رشاد بالف، معضلات محیط زیستی استان بررسی و برای رفع آنها چاره اندیشی شد.
سرپرست روابط عمومی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان بوشهر در این نشست با تاکید بر لزوم شراکت همه مردم برای داشتن محیط زیستی سالم گفت: هرگونه دستکاری سواحل، ورود فاضلاب و همچنین مواد آلاینده از جمله آلودگی‌های نفتی به دریا باعث برهم خوردن تعادل زیست‌بوم خلیج‌فارس و در نتیجه از بین رفتن مرجان‌ها می‌شود.
سعید نوذری با اشاره به صید و فروش باله کوسه به‌عنوان یک معضل محیط زیستی گفت: به‌تازگی یک صیاد در بوشهر اقدام به صید افزون بر یک تن کوسه تنها برای فروش باله آنها کرده که این ظلم مسلم به محیط زیست است.
وی با تاکید بر غیرقانونی بودن صید به روش ترال، افزود: استفاده از تور ترال، به زیست‌بوم کف دریا و اقیانوس آسیب زده و تمام موجودات کف زی را از بین خواهد برد.
سرپرست روابط عمومی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان بوشهر یادآور شد: نخبگان استان اختراع‌هایی انجام دادند که جایگزین صید با تور ترال است، اما حمایت‌های لازم از طرح آنها نشده و گره این مشکل نه به دست سیاستمداران و مسئولان بلکه به دست هنرمندان باز می‌شود.
نوذری با بیان اینکه پویش‌های مردمی از اثرگذارترین روش‌های حفاظت از ظرفیت‌های محیط زیستی است، افزود: مجموعه محیط‌زیست هنرمندان را برای چاپ کتاب، برپایی نمایشگاه یا هر اثر هنری مربوط به محیط‌زیست همراهی می‌کند.
مدیر روابط عمومی حوزه هنری استان بوشهر نیز در این آیین با تاکید بر برگزاری نشست‌های هنری با حضور اقشار مختلف هنرمندان به‌جای نشست‌های رایج خبری مسئولان، گفت: به مناسبت هفته هنر انقلاب اسلامی، این مجموعه اجرای برنامه‌های شاخص فرهنگی را در دستور کار قرار داد.
مسعود عرب‌زاده عنوان کرد: یکی از برنامه‌هایی که در ششمین دوره هفته هنر انقلاب مصوب شد، نشست هنرمندان با فعالان محیط‌زیست بود که هنرمندان دغدغه‌مند استان از این برنامه استقبال کردند.
وی اظهار کرد: هنرمندان قدرت زیادی دارند و از این رو یکی از سیاست‌های حوزه هنری استان بوشهر این بود که هنرمندان پای کار حل مسائل محیط زیست بیایند و نه مسئولان و سیاستمداران.
نوذری با اشاره به ثبت نام افزون‌بر ۳۰۰ هنرمند استان بوشهر در سامانه راه‌اندازی شده از سوی حوزه هنری در هفته هنر انقلاب، افزود: امید می‌رود با برگزاری موفق این نشست، در ماه‌های آینده نیز اداره‌های و نهاد‌های دیگری همچون جهاد کشاورزی، دامپزشکی و... در برگزاری این گونه نشست‌ها با هنرمندان برای حل مشکلات حوزه خود فعال شوند.
وی گفت: طبق برنامه‌ریزی، حوزه هنری استان بوشهر هر ماه نشستی با هنرمندان در هر یک از این اداره‌ها برای رسیدگی به دغدغه‌های محیط زیستی برگزار خواهد کرد.
مدیر روابط عمومی حوزه هنری استان بوشهر با اشاره به اکران خصوصی مستند ساخته شده توسط هنرمند مستند ساز رشاد بالف در این نشست، گفت: آثار فاخری از این جنس میتواند تاثیر بسیار زیادی در فرهنگ‌سازی جامعه داشته باشد و اکران این فیلم در جمع هنرمندان و توضیحات تکمیلی کارگردان اثر باعث دغدغه‌مند شدن هنرمندان و تولید آثار بیشتر در این حوزه خواهد شد.
ریختن فاضلاب به دریا، قطع درختان شهری به بهانه‌های مختلف، صید بی‌رویه آبزیان، آلودگی‌های نفتی، شکار در محیط‌های ممنوع و بازار فروش گسترده حیوانات بومی استان بوشهر ازجمله مواردی بود که هنرمندان و کارشناسان محیط‌زیست به آن پرداختند.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند